خوراک دام موادی است که حیوان بتواند پس از خوردن، آن را هضم، جذب و به مصرف برساند. به آن بخش از مواد غذایی که به مصرف واقعی حیوان می‌رسد، ماده‌ی مغذی گفته می‌شود. استفاده از خوراک آماده برای تغذیه دام به واسطه ایجاد امکان مصرف ضایعات صنعتی و پسماندهای کشاورزی در جهت کسب ارزش افزوده رو به فزونی نهاده است. ضمن اینکه تغذیه دام بااین نوع خوراک می‌تواند از بروز امراضی که به دلیل وجود آلودگی‌های مختلف در غذای دام پدید می‌آید، جلوگیری نماید. برای ایجاد شرایط بهره‌برداری اقتصادی از دام باید مجموعه‌ای از مواد که در یک نوع علوفه به تنهایی گردهم نمی‌آیند با هم مخلوط و آسیاب نمود. این ترکیب کنسانتره‌ای قادر خواهد بود همه عناصر و مواد ضروری بدن دام را در حدنیاز آن برطرف کند. در ادامه خلاصه‌ای از طرح توجیهی خوراک دام و طیور آورده‌ایم. برای سفارش و نوشتن طرح توجیهی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره کسب و کار در زمینه تولید و استاندارد تولید دارو در ایران و دیگر کشورها می‌توانید با کارشناسان مرکز کاردوک از طریق شماره 02166418908 تماس بگیرید.
منبع: طرح توجیهی تولید خوراک دام و طیور
طرح توجیهی خوراک دام و طیور | نیازهای غذایی دام
اصولاً استفاده از یک نوع ماده غذایی به تنهایی نمی‌تواند تمام احتیاجات دام را برطرف کند، چون دستگاه گوارش حیوان محدود است و از طرف دیگر بدن حیوان به مجموعه‌ای از مواد غذایی احتیاج دارد. این مجموعه مواد غذایی را جیره غذایی می‌نامند که باید برحسب احتیاجات نگهداری و تولید حیوان برنامه‌ریزی شود. نوع و ترکیب خوراک دام با توجه به نیاز و جنبه‌های مالی آن تهیه و تنظیم می‌گردد. برخی از مواد غذایی برای دسته‌ای از دام‌ها می‌تواند غذایی کامل باشد، در صورتی که برای گروهی دیگر اینطور نیست.
به طور کلی برای تأمین نیازهای غذایی دام‌ها باید احتیاجات آن‌ها را در مراحل مختلف زندگی مثل مرحله خشک بودن، مراحل مختلف آبستنی، مرحله شیرواری، مرحله شیرخوارگی بره‌ها و گوساله‌ها شناسایی نمود. پرواربندی دام با استفاده از مواد کنسانتره، توجیه اقتصادی بیشتری را به نسبت چرا بردن دام نصیب دامداران می‌کند.
مواد ضروری در کنسانتره
مواد موجود در کنسانتره عبارتند از انواع پروتئین‌ها که از موادی چون کنجاله پنبه تأمین می‌شود، کربوهیدرات‌ها که از غلات و ملاس و تفاله چغندر تشکیل می‌گردد و چربی‌ها، مواد معدنی و انواع ویتامین‌ها است. در صنعت دامپروری، تهیه خوراک متعادل و سالم که حاوی کلیه مواد مورد نیاز دام باشد از اهمیت خاصی برخوردار است. به طوری که هر نوع کمبود از نظر درصد پروتئین، املاح، ویتامین‌ها و انرژی مورد نیاز، باعث عدم بازدهی مطلوب و زمینه‌ساز بروز بیماری‌ها در دام خواهد شد، لذا در صورت استفاده از محصولات تولید شده کارخانجات خوراک دام و ضریب تبدیل خوراک دام به محصولات دامی افزایش یافته و به میزان استاندارد نزدیک‌تر می‌شود. ضمن اینکه با مصرف بهینه منابع و مواد اولیه کمت محصول بیشتری تولید خواهد گردید.
طرح توجیهی خوراک دام و طیور | انواع جیره غذایی دام
به طور خلاصه به مجموعه مواد غذایی که یک حیوان در طول یک شبانه روز کامل دریافت می‌کند، جیره اطلاق می‌شود. جیره‌های غذایی در سه مقطع برنامه ریزی می‌گردند که بسته به نوع، جنس و … دام‌ها متغیر است.
جیره دوران نگهداری
اگر حیوانی هیچ نوع تولید و افزایش یا کاهش وزنی نداشته باشد، جیره آن بر اساس نیاز روزانه حیوان تعیین می‌گردد که به آن جیره نگهداری گفته می‌شود.
جیره دوران آبستنی
چنانچه از عنوان آن مشخص است این جیره برای دام‌های ماده آبستن در نظر گرفته می‌شود که برحسب اینکه در چه ماهی از حاملگی هستند، جیره آن‌ها تنظیم می‌گردد.
جیره تولید
این جیره نیز بر اساس تولیدات دام (شیر، گوشت، پشم و…) تنظیم می‌گردد.
کنسانتره یا غذای متعادل
برای بر طرف کردن کمبودهای غذایی دام، تعدادی از مواد غذایی با مقدار مشخص ترکیب شده و پس از آسیاب کردن با هم مخلوط و تبدیل به خوراک فشرده می‌شوند که اصطلاحاً کنسانتره نامیده می‌شود، تا حداقل نیاز و احتیاجات دام را در دوره نگهداری تأمین نماید. به عبارت دیگر کنسانتره یا غذای متعادل ترکیبی از تعدادی موادغذایی است که قادر است همه عناصر و مواد ضروری بدن دام را به اندازه کافی تأمین کند. مواد اولیه‌ای که با استفاده از آن‌ها کنسانتره تهیه می‌شود باید دارای کیفیت مرغوبی باشند.
طرح توجیهی خوراک دام و طیور | انواع تغذیه طیور
غذای کامل
جیره‌ای که تمام مواد مغذی مورد نیاز پرنده را در برداشته باشد، غذای کامل نامیده می‌شود. فرمولاسیون جیره‌های طیور یک اصل ثابت نیست، بلکه تفاوت قیمت‌های مواد اولیه غذایی و بهبود در مدیریت تغذیه باعث تعویض فرمولاسیون جیره خواهد شد.
تغذیه اختیاری و تغذیه کنترل شده طیور می‌توانند مصرف غذای خود را بر حسب احتیاجات‌شان کنترل کنند. در گذشته غذای کاملاً مش « آردی » در دسترس طیور قرار می‌گرفت. این نوع خوراک در تمام مدت در دسترس طیور قرار می‌گرفت اما بعدها معلوم شد این روش غیراقتصادی است؛ چون طیور در این روش میل به پرخوری دارد و بسیار سنگین می‌شود و تولید تخم مرغ و افزایش وزن آنان جنبه اقتصادی ندارد.
اشکال خوراک طیور
جیره‌های طیور به سه شکل مش، کرامبل و پلت می‌باشد. در ادامه هر کدام به طور مختصر شرح داده‌ایم.
فرم مش (آردی)
در این شکل از غذا مواد اولیه غذایی جیره به شکل آسیاب شده هستند. اما طیور علاقه‌ای به جیره‌هایی که از ذرت بسیار ریز تشکیل شده باشد ندارند؛ زیرا این‌گونه مواد چسبناک هستند. در فرم مش، میزان مصرف غذای طیور افزایش می‌یابد. اگر غلات خیلی ریز شوند، طیور در درجه اول مایل به مصرف غلاتی خواهند بود که اندازه‌شان درشت‌تر است و مواد ریز برای مصرف نهایی در دانخوری باقی می‌مانند. بنابراین در مصرف دان فرموله شده اشکال ایجاد خواهد شد.
اندازه ذرات جیره مش در مصرف آب آشامیدنی مؤثر است. هر چه ترکیب جیره مش درشت‌تر باشد، میزان مصرف آب آشامیدنی کمتر می‌شود. این موضوع در میزان آب مدفوع تأثیری ندارد.
هر چه غذا دارای حجم بیشتر باشد، یعنی فیبر آن بالا باشد، مصرف آب بیشتر خواهد شد. به همین دلیل آب مدفوع نیز افزایش می‌یابد. هرچه جیره‌های طیور انرژی بالاتر و حجم کمتر داشته باشد، مصرف و دفع آب نیز کمتر می‌باشد.
پلت
جیره‌ای که به صورت مش بوده و طی مراحل خاص از دستگاه‌های تولید پلت عبور می‌کند و به شکل استوانه‌های کوچک در اندازه‌های مختلف درآمده و تحت عنوان پلت نامیده می‌شود. با مصرف غذای پلت، ماکیان قدرت انتخاب قسمت‌های مشخص از جیره غذایی را از دست می‌دهند و باید غذا را به طور کامل مصرف نمایند.
کرامبل
کرامبل حد واسط غذای مش و پلت می‌باشد. وقتی که پلت‌ها درشت آسیاب شوند، محصولی به وجود می‌آید که به آن کرامبل گویند. ذرات کرامبل را باید حد واسط در نظر گرفت. بهترین کرامبل معمولاً دارای مقداری ذرات ریز می‌باشد. این موضوع باعث افزایش راندمان مصرف دان می‌گردد.
خوراک پلت در صنعت مرغداری
جیره‌هایی که در تغذیه طیور مورد استفاده قرار می‌گیرند، به سه فرم آردی، کرامبل و پلت می‌باشند. جیره آردی فرمی از خوراک است که در آن مواد غذایی پس از مخلوط شدن آسیاب می‌شود تا به فرم پودر یا آرد درآیند که در واقع به دوصورت آردی گرم و آردی سرد فرآوری می‌شوند. جیره کرامبل به همان جیره پلت با اندازه کوچکتر گفته می‌شود که بعد از دوره استارتر به جوجه‌های گوشتی خورانده می‌شود. اما سومین نوع فرآوری خوراک که به نام فرآوری پلت معروف است، کاربرد وسیعی در صنعت مرغداری داشته و امروزه به میزان زیادی در جیره‌های غذایی از آن استفاده می‌گردد.
در صورت استفاده از جیره پلت، پرنده زمان کمتری را صرف غذا خوردن خواهد کرد، لذا با کاهش فعالیت پرنده، میزان احتیاجات نگهداری آن نیز کاهش خواهد یافت. بخشی از بهبود کاربرد جیره پلت، به علت مصرف کمتر انرژی در هنگام تغذیه می‌باشد. به عبارت دیگر استفاده از جیره پلت، انرژی صرف شده پرنده برای غذا خوردن را کاهش می‌دهد و قابلیت دسترسی مواد مغذی حیاتی و انرژی را نیز افزایش می‌دهد.
خوراک پلت در صنعت دامداری
امروزه هزینه‌های مربوط به تهیه خوراک حدود 75درصد کل هزینه‌های دامداری را به خود اختصاص می‌دهد. بنابراین خوراک دام بایستی از کیفیت بالایی برخوردار باشد تا بتواند با افزایش میزان تولید در دام، بالا بودن هزینه‌های تولید خوراک را جبران نماید.
طرح توجیهی خوراک دام و طیور | فرآیند تولید خوراک طیور
به طور کلی از فرایندهای مشابهی در تمام کارخانجات تولید خوراک طیور برای تولید خوراک استفاده می‌شود که فقط محصول نهایی آن تا حدودی متفاوت و به دو صورت آردی و حبه‌ای است که البته خوراک طیور به صورت حبه‌ای و پلت (فشرده شده) بسیار متداول‌تر است و فرآیند تولید آن به طور خلاصه به شرح زیر است.
در این روش که عمدتاً در اکثر کارخانجات تولید خوراک طیور از آن استفاده می‌شود، ابتدا مواد اولیه تهیه خوراک طیور از جمله سبوس گندم، سبوس برنج، ذرت، باگاس، جو، نیاسین، تفاله چغندر که نیاز به آسیاب کردن دارند، در آسیاب‌های صنعتی آسیاب شده و به پودر تبدیل می‌شوند. سپس این مواد به همراه مواد افزودنی از جمله انواع مکمل‌ها در میکسرها با یکدیگر میکس شده و آماده پلت کردن و تبدیل به حبه شدن می‌باشد. در مرحله بعد توسط دستگاه پلت کاندیشنر این مواد تحت فشار و حرارت تا حدود ۹۰درجه سانتی‌گراد و برحسب نوع خوراک با قطرهای متفاوت به پلت تبدیل می‌شوند و در نهایت توسط فن‌کوئل‌های موجود خنک شده و آماده بسته‌بندی می‌گردد.
طرح توجیهی خوراک دام و طیور | استاندارد محصولات
با توجه به اطلاعات موجود در بانک استانداردهای ملی ایران برای طرح مورد بررسی، تعدادی از استانداردهای مرتبط با خوراک دام وطیور به شرح ذیل است.
جدول استانداردهای مربوط به خوراک دام و طیور
شماره استاندارد |
شرح استاندارد |
17377 |
خوراک دام – اندازه‌گیری مقدار فلوراید با روش ISE |
17378 |
خوراک دام – اندازه‌گیری جیوه با روش CVAAS |
800 |
کنجاله دانه سویا مورد مصرف در خوراک دام، طیور و آبزیان |
2988 |
ویژگی‌های چربی مورد استفاده در خوراک دام وطیور |
16888 |
خوراک دام و طیور – پودر پوسته تخم‌مرغ |
605 |
خوراک طیور – ویژگی‌ها و روش‌های آزمون |
2595 |
خوراک طیور – کنسانتره – ویژگی‌ها |
2378 |
خوراک طیور – مکمل‌های ویتامینی و معدنی |
کد آیسیک محصولات
جدول کد آیسیک تعدادی از محصولات مرتبط با خوراک دام و طیور به شرح ذیل است.
نام کالا |
کد ISIC |
انواع مکمل خوراک دام، طیور و آبزیان |
1533312333 |
انواع خوراک آماده دام، طیور و آبزیان |
1533312329 |
انواع کنسانتره خوراک دام، طیور و آبزیان |
1533312334 |
خوراک آماده دام |
1533412315 |
خوراک آماده طیور |
1533412318 |
خوراک آماده آبزیان |
1533412322 |
خوراک کامل دام |
1533512325 |
کنسانتره خوراک دام |
1533412335 |
کنسانتره خوراک طیور |
1533412336 |
خوراک آماده طیور به شکل پلت |
1533512331 |
طرح توجیهی خوراک دام و طیور | مواد اولیه خوراک دام وطیور
خوراک دام و طیور از مخلوط کردن مواد ضروری در تغذیه دام و طیور شامل مواد تأمین‌کننده پروتئین، مواد انرژی‌زا، املاح، ویتامین به نسبت‌های مختلف و فرمولاسیون متنوع بسته به نوع و سن حیوان تهیه می‌شود. اهم مواد اولیه مورد مصرف تولید خوراک دام و طیور عبارتند از:
ذرت، کنجاله سویا، گندم، سبوس گندم، جو، تفاله چغندر، آنزیم، اوره لیزین، روغن، پودر خون و پودر ضایعات کشتارگاهی، نمک، دی کلسیم فسفات
ماشین آلات خط تولید خوراک دام و طیور آماده
خط تولید شامل ماشین آلاتی از جمله آسیاب به ظرفیت 5تن، میکسر افقی، 2عدد سیلو ذخیره به ظرفیت 5تن، دستگاه پلت طیور، انواع بالابرها، الواتورها، تقسیم‌کن، برج‌های خنک کن و مخازن سوخت، مخازن نگهداری روغن، مخازن نگهداری ملاس و دیگ بخار می‌باشد. ماشین آلات خط تولید برای ظرفیت ملحوظ شده بشرح ذیل می‌باشد. برای بازدید از سایر طرح توجیهی صنعتی های نوشته شده توسط تیم کاردوک کلیک کنید.
ماشین آلات خط تولید خوراک طیور |
چاله با دریچه و نرده و حفاظ |
بالابر از سیلو به پلیت |
بالابر ماردونی تنظیم وانتقال مواد به آسیاب |
کاندیشنر ودستگاه پرس پلیت دام و طیور باشبکه رینگی و چرخ های یدک کامل |
آسیاب به ظرفیت 5 تن |
الواتور قاشقی از سیلو به برج خنک کننده |
الک ویبره طبقاتی |
تسمه نقاله از پلیت به خشک کن با عرض 50 سانت |
دستگاه تقسیم و فیدر مواد |
تسمه نقاله از خشک کن به سیلو باعرض 50 سانتی متر |
چاله هاپردارای دریچه و نرده و بالابر از تقسیم کن به چاله هاپر |
دستگاه کرامبلر پلیت باشبکه رینگی یدک کامل و پری استارتر |
بالابر پودر به میکسر افقی |
برج خنک کن با مکنده و سیکلون |
میکسر افقی به ظرفیت 2/5 تن |
سیلو ذخیره 10 تن با فیدر و باسکول |
بالابر از میکسر به بارریز |
دستگاه سیلو بسته بندی |
باریز دوقلو |
مخزن هوائی ملاس و پمپ ملاس و تاسیسات |
سیلو ذخیره 5 تن با کیسه گیر و باسکول |
نرده و پله و پاگردها و حفاظها |
سیلو ذخیره 5 تن پودر به پلیت با فیدر |
تابلو برق کلیه ماشین آلات و کابل کشی |
بالابر از آسیاب به میکسر با دینام |
سرند دومرحله ای |
بالابر از میکسر به سیلوها با دینام |
الواتور قاشقی از پلیت به برج |
الواتور قاشقی جهت حمل به برج |
شاسی و اسکلت بندی تجهیزات |
خدمات قابل ارایه کاردوک به طرحها و واحدهای
- تهیه طرح توجیهی و امکان سنجی طرح توسط متخصصین کارآمد مهندسی
- ارائه خدمات در انتخاب ماشین آلات، تاسیسات عمومی و طراحی سایت پلان
- ارائه خدمات نصب و راه اندازی ماشین آلات
- مشاوره بازاریابی و صادرات محصول با کیفیت به کشورهای دیگر
- مشاوره اصلاح تکنولوژی، نوسازی و بازسازی واحدهای قدیمی
- مشاوره ارتقا بهروری بنگاه
برای دریافت مشاوره کسب و کار در ایران و دیگر کشورها می‌توانید با کارشناسان مرکز کاردوک از طریق شماره 02166418908 تماس بگیرید.
منبع: طرح توجیهی تولید خوراک دام و طیور