امکان سنجی چیست؟ در یک تعریف کلی امکان سنجی به معنای تجزیه، تحلیل و بررسی تمامی فاکتورهای مرتبط با یک پروژه شامل ملاحظات اقتصادی، فنی، حقوقی و برنامه ریزی می باشد. در واقع نتیجه مطالعات امکان سنجی، میزان موفقیت یک پروژه را قبل از سرمایه گذاری مشخص می کند. مدیران شرکت ها می توانند با امکان سنجی اطلاعاتی را به دست آورند و به صورت کورکورانه وارد مشاغل پرخطر نگردند. بنابراین در یک تعریف کلی امکان سنجی به معنای ارزیابی عملی بودن و یا نبودن یک طرح پیشنهادی است. در ادامه همراه ما باشید تا با جزئیات امکان سنجی بیشتر آشنا شویم.
امکان سنجی چیست؟
امکان سنجی به معنای تحلیل قابلیت های یک ایده می باشد که به کمک آن می توان به این نتیجه رسید که آیا پیش رفتن مطابق با یک ایده به صرفه است و به نتیجه می رسد یا خیر. تمامی صنعتگران، کشاورزان، سرمایه گذاران و … می توانند پیش از شروع کسب و کار خود، امکان سنجی انجام دهند تا از پایداری ایده خود در رابطه با کسب و کاری که دارند، مطلع شوند. در واقع هر چه افراد بتوانند زودتر به این نتیجه برسند که یک ایده درست نیست، در زمان و پول خود صرفه جویی بیشتری خواهند کرد و می توانند به سراغ ایده های دیگر بروند.
از سویی دیگر وقتی برای یک سرمایه گذاری مطالعه قبلی انجام شود، می توان ریسک هایی که وجود دارد را شناسایی کرد و همینطور سرمایه گذاری بلند مدت پایدار را تجربه نمود. بنابراین امکان سنجی در واقع گامی در جهت ارزیابی ایده پیشنهاد شده برای شروع و یا توسعه کسب و کار می باشد.
مطالعات امکان سنجی به سرمایه گذاران این فرصت را می دهد تا در مورد سرمایه گذاری در یک پروژه صنعتی تصمیم گیری کنند. بنابراین امکان سنجی به خودی خود یک هدف نیست و وسیله ای برای تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری می باشد.
اهمیت امکان سنجی
مطالعات امکان سنجی از مهم ترین فاکتورهای توسعه تجارت می باشد. در واقع سرمایه گذاران می توانند با امکان سنجی، موانع بالقوه را شناسایی کرده و آن را از میان بردارند و یا از میزان بودجه مورد نیاز برای پیشرفت و راه اندازی کار خود پیش از آغاز پروژه مطلع گردند. ممکن است با مطالعات امکان سنجی، سرمایه گذاران متوجه شوند که ایده پیشنهادی، ایده خوبی نیست و با صرفه جویی در وقت و زمان خود از آن صرف نظر کنند و به سراغ ایده های دیگر بروند.
از دیگر مزیت های امکان سنجی این است که فرصت ارزیابی بازار را به سرمایه گذاران و صاحبان کسب و کار می دهد تا به کمک آن متوجه شوند که جایگاه کالا، خدمات و یا برنامه آن ها در بازار چیست و اگر جایگاهی نداشت می توان از ادامه طرح جلویگری کرد.
نکات مهم در تهیه مطالعات امکان سنجی
در تهیه مطالعات امکان سنجی، باید به نکات مهمی توجه شود و برخی عناوین را حتما پوشش دهد تا بتوان به کمک آن از عملی بودن و یا نبودن یک پروژه مطلع شد. از مهم ترین این موارد می توان به گزینه های زیر اشاره کرد:
- امکان سنجی فنی – بررسی ظرفیت فنی
- امکان سنجی اقتصادی _ بررسی بودجه و سرمایه مورد نیاز
- امکان سنجی قانونی _ مسائل حقوقی
- امکان سنجی عملیاتی _ ریسک ها و خطرات موجود در پروژه _ چگونگی حل مسئله و بهره برداری از فرصت های شناسایی شده، منفعت طرح برای شرکت
- امکان سنجی اجرایی
- امکان سنجش عملیاتی _ زمان اجرای پروژه
نوشتن مطالعات امکان سنجی
نوشتن مطالعات امکان سنجی در چندین مرحله انجام می شود که در ادامه به آن ها اشاره کرده ایم:
- تحلیل های مقدماتی : پیش از شروع مطالعات امکان سنجی، لازم است که تحلیل های مقدماتی انجام شود. در واقع هدف از این تحلیل ها این است که مشکلات غیرقابل حل پروژه مشخص گردد. در صورتی که مشکلات بزرگی برای اجرای پروژه وجود نداشته باشد، می توان اولین قدم را برای مطالعات امکان سنجی برداشت.
- تعریف دامنه : تعریف دامنه و سرفصل های پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است. در واقع در این بخش باید تعداد و ترکیب ذینفعان داخل و خارج سازمان مشخص شود.
- تحقیقات بازار : پروژهای وجود ندارد که به تنهایی و مستقل از محیط اطراف اجرا شود. در مطالعات امکان سنحش باید محیط رقابتی که پروژه در آن باید انجام شود، مشخص گردد. به این معنی که جایگاه پروژه در بازار باید مشخص و تعریف گردد.
- ارزیابی مالی : مطالعات امکان سنجی باید در بردارنده هزینه های اقتصادی اجرای پروژه باشد و در واقع هزینه مرتبط با منابع انسانی، تجهیزات و همینطور ریسک های مالی، سود پروژه و … در آن مشخص گردد.
- موانع، چالش‌ها و راهکارهای جایگزین : در مطالعات امکان سنجی باید مشکلات بالقوه شناسایی شده و راهکارهای جایگزین برای موفقیت پروژه معرفی گردد.
- ارزیابی مجدد نتایج : داشتن نگاهی جدید به مطالعات امکان سنجی و در بازه های زمانی متفاوت، می تواند نتایج مثبتی را به همراه داشته باشد.
- تصمیم برای ادامه یا عدم ادامه : پس از نوشتن مطالعات امکان سنجی، مطالعه و ارزیابی آن می توان تصمیمات نهایی را برای ادامه و یا عدم ادامه پروژه گرفت.
الگوی طرح امکان سنجی
مطالعات امکان سنجی دارای فرمت و قالب های یکسانی نیستند و متناسب با نوع ایده، کاربرد، هدف پروژه و دیگر ویژگی ها به صورت های متفاوتی نگارش می شوند. تنها موردی که در مطالعات امکان سنجی مشترک است، این است که در مراحل مختلف چه مشکلاتی پیش روی کسب و کارها وجود دارد و برای غلبه بر آن ها چه راهکارهایی پیشنهاد می شود؛ اما در یک نگاه کلی می توان گفت که یک مطالعه امکان سنجی باید دارای موارد زیر باشد:
- معرفی طرح
- خلاصه اجرایی شامل جزئیات پروژه، محصول، خدمات، برنامه یا تجارت
- ارائه دیدگاهی کلی از ایده
- تجزیه و تحلیل حوزه فعالیت
- معرفی محصول، کالا و یا خدمات
- مباحث مربوط به تولید و عملیات
- بررسی بازار کالا در بازار های محلی و گسترده تر
- استراتژی ها و برنامه های بازاریابی
- ساختار سازمانی و منابع انسانی
- طرح مالی
- برنامه زمان بندی و عملیاتی کردن طرح
- ارزیابی ریسک ها و مدیریت خطر پذیری
- ارزیابی ایده های جایگزین
در صورتی که بخواهید موراد مطرح شده را شرح بیشتری بدهید، می توانید به موارد زیر نیز بپردازید:
- خلاصه طرح
- توصیف شرکت
- بازاریابی
- محل شرکت
- مدیریت
- مالی
- مهم ترین خطرات
- استراتژی های توسعه
- زمانبندی اهداف
- پیوست و فهرست مراجع
خدمات قابل ارایه کاردوک به طرح‌ها و واحدهای تولید کننده
برای تهیه طرح توجیهی در زمینه های مختلف می توانید با کارشناسان تماس بگیرید. از جمله خدمات مرکز مشاوره کسب و کار کاردوک می توان به موارد زیر اشاره داشت :
- ارائه خدمات در انتخاب ماشین آلات، تاسیسات عمومی و طراحی سایت پلان
- تامین نیروی انسانی نصب و راه اندازی ماشین آلات و تاسیات عمومی طرح تولید
- مشاوره فرمولاسیون مواد اولیه
- مشاوره اصلاح تکنواوژی، نوسازی و بازسازی واحدهای قدیمی
- مشاوره صادرات محصول با کیفیت به کشورهای دیگر
- تهیه طرح توجیهی و امکان سنجی طرح با استفاده از نرم افزار کامفار توسط متخصصین کارآمد مهندسی
- ثبت نام در سامانه بهین یاب و سامانه مختلف
برای دریافت مشاوره از متخصصان مرکز مشاوره کسب و کار و کاریابی کاردوک جهت نوشتن طرح توجیهی می توانید با شماره 02166418908 تماس بگیرید.
منبع: امکان سنجی چیست؟